Tire
Tire, İzmir’in doğusunda yer alır. Kuzeyinde Bayındır; doğusunda Ödemiş; batısında Selçuk ve Torbalı ilçeleri; güneyinde ise Aydın ili ile çevrelenir. İlçenin yüzölçümü 784 k m2’dir. 1 beldesi (Gökçen) ve 64 köyü bulunmaktadır.
İlçede 76 İlköğretim Okulu, 11 Orta Öğretim Kurumu bulunmakta; 12135 öğrencinin eğitim gördüğü bu okullarda 659 öğretmen görev yapmaktadır.
İlçede, 1 Devlet Hastanesi, 1 SSK Hastanesi, 14 Poliklinik hizmet vermektedir.
İlçe ekonomisi tarım, ticaret ve sanayiye dayanmaktadır. Tarım ürünleri başta pamuk olmak üzere, buğday, arpa, tütün, susam ve her türle meyve, sebzedir. Arıcılık ilerlemiş durumdadır. Besi ve süt inekçiliği gelişmiştir. Tire Organize Sanayi Bölgesinin kurulması sonucunda, ilçede sanayi de önemli ivme kazanmış bulunmaktadır.
Tire, 1308 yılında Aydınoğulları Beyliğinin kurulmasıyla Türk egemenliği ile tanışmış, 1426 yılında ise Osmanlı yönetimine geçmiştir. Tire, Osmanlı tarihinde XV. yy’dan XVIII. yy’a kadar kullanılan Darphanede mangır (bakır) ve Akçe (gümüş) adı verilen paraların kesilmesi nedeniyle önemli bir yere sahiptir. Tire Müzesinde, yörede bulunan arkeolojik ve etnografik görülmeye değer eserler sergilenmektedir.
Tire Müzesi
Arkeoloji Salonu :
M.Ö.3000-M.S.1453 yılına kadar olan eserlerden Prehistorik döneme ait gaga ağızlı kaplar, çakmak taşları, Klasik döneme ait boyalı kaplar, Helenistik döneme ait pişmiş toprak lahitler, mermer ve cam eserler, Roma dönemine ait mermer ve cam eserler, sikkeler, pişmiş toprak figürinler, altın, gümüş ve cam takılar sergilenmektedir.
Etnoğrafya Salonu :
Osmanlı’nın 18. ve 19. yüzyıla ait günlük yaşamını yansıtan mevlüt örtüsü, yağlık, baş örtüsü, uçkur, para ve saat keseleri, mendiller, kadın ve erkek giysileri bunların takıları sergilenmektedir. Bu eşyaların işlemelerinde renk ve motif bir bütün olarak ele alınmıştır. Çoğunlukla tabiattan bitki, çiçek ve hayvan motifleri pastel ve canlı renklerle; düz gergin, sırım, sarma, canfes, müşebbak, peset, atlas, dival nakış tekniği ile işlenmişlerdir.
Yine aynı salonda tekke malzemeleri ile savaş aletleri, Avrupa kökenli olup Batı Anadolu’da kullanılan seramikler ve pencere vitrayları yer almaktadır. Müzenin ön bahçesinde Roma dönemi yapı taşlarından sütun ve sütun başlıkları, mermer lahitler, pişmiş toprak erzak küpleri ile mezar stelleri, arka bahçesinde ise M.S. 7. ve 19. yüzyıla ait lahit mermer, Osmanlı mezar taşları ve kitabeler sergilenmektedir.
Yeni Camii : 1597 yılında Yeniçeri Kethüdası Behram Bey tarafından yaptırılmıştır. Kurtuluş Mahallesi’nde yer almaktadır. Cami, kesme taşlardan yapılmıştır. Tire’de tek örnektir.Nakkaş Kasımpaşalı Osman Bey tarafından yapılan kalem işleri ve mermer minberi Klasik Osmanlı Dönemi sanatının seçkin örneklerindendir.
Karahasan Camii: 1440 yılında Kara Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır. Cumhuriyet Mahallesi’nde yer almaktadır. Önemli özelliği minaresinin darı koçanını andırmasıdır.
Yeşil İmaret Zaviyesi :
1426 Yılında Halil Yahşi Bey tarafından yapılmıştır. Aydınoğlu Caddesi’nde yer almaktadır. Kentteki ilk Osmanlı eseridir. Zaviyenin önemli özelliği Anadolu’da ibadet mekanlarının yarım kubbe ile büyütülen ilk örneği olmasıdır. Gerek iç süslemeler, gerekse abanoz ağacından yapılan tüm kapı kanatlarının dekorasyonu ve sırlı tuğlalı minaresi yapının belirgin özellikleridir.
İbni Melek Türbesi :
Tire'nin yetiştirdiği büyük ad, Aydınoğullarının başkent kadısı ünlü tefsirci İbni Melek takma adlı İzzettin Ferişteye ait olan türbenin içinde, ayrıca Mevlana Nizameddin, İbni Melek oğlu Mehmet efendi ve Alaybey ailesinden Evliya Ali Efendi yatmaktadır.
Süleyman Şah Türbesi: ( Tire Emiri ) :
Aydınoğulu Mehmet beyin oğlu Tire Emiri Süleyman Şah için1349 yılında yapılmıştır. Türbede, Süleyman Şah kardeşi Hızır Şah ve Süleyman Şah'ın eşi ile çocuğu yatmaktadır. Türbenin giriş kapısı mermer süslemeleri ve sülüs yazıyla yazılmış kitabesi oldukça güzeldir.
