| |
| SULTANHİSAR | |
 |  |
| Aydın ilinin kuzeyinde, Büyük Menderes havzasında yer alır. İlçe merkezi Aydın-Denizli karayolu üzerinde, Aydın’a 32 km uzaklıktadır. 1867’de Nazilli’ye bağlı bir bucak iken, 1958’de Nazilli’den ayrılarak ilçe yapıldı. Eğitim ve Sağlık İlçede 16 ilköğretim okulu bulunmakta ve bu okullarda 116 öğretmen görev yapmakta, 2567 öğrenci öğrenim görmekte, 4 lise ve dengi okulda 73 görev yapmakta, 446 öğrenci öğrenim görmektedir. Devlet ve vatandaş katkısıyla yapılmakta olan 4 okul bulunmaktadır. Ayrıca ilçede Adnan Menderes Üniversitesi’ne bağlı Meslek Yüksek Okulu’nun Seracılık ile Fidan ve Fidecilik bölümleri 1995 yılında açılmıştır. Sultanhisar Meslek Yüksekokulunun seracılık bölümünde 49, Fidan ve Fidancılık bölümünde 61 olmak üzere toplam 110 öğrenci ve 19 öğretim elemanı bulunmaktadır. Sultanhisar ilçesinde 3 sağlık ocağı, 6 sağlık evi vardır. Bu sağlık kurumlarında 8 doktor 2 sağlık memuru, 8 hemşire, 13 ebe bulunmaktadır. Tarıma dayalı sanayi ilçede gelişmiştir. 15 zeytinyağ fabrikası, 3 meyve mumlama ve paketleme tesisi, 1 çırçır fabrikası, 7 soğuk hava deposu ve 52 zeytin salamurhanesi ; bunların dışında Maksan Dişli Dövme Isıl İşlem Aktarma Organları Tekstil ve Makine Sanayi Limited Şirketi , Jantsa Jant Sanayi ve Tic.A.Ş., Adıgüzel Tekstil Limited Şirketi ve Astaş Mermerit Fabrikası bulunmaktadır. Nisa (Nyssa) Sultanhisar ilçesinin kuzeyinde yükselen Malgaç (Mesogis) dağı eteklerinde, zeytin bahçeleri ve doğal güzellikler dolu yamaçlara kurulmuştur. İlçeden kıvrılarak yükselen 3 km asfalt yol ile ören yerine ulaşır. Gençliğinde Doğum yeri olan Ameseia’dan (Amasya) gelerek Nyssa’da eğitim gören ve kenti iyi bilen antik coğrafyacı Strabon,buranın Seleukhos Kralı I.Antiokhos tarafından, Athymbra ismi ile tanınan eski bir yerleşmenin üzerine kurulduğu ve kente eşinin adını (Nyssa) verildiğini yazmaktadır. Ören yerinde tiyatro, Geç Roma döneminde yapılmış olan gymnasion, kuzeyinde büyük bir Bizans yapı kalıntısı, burada yetişmiş olan Aristodem’in kurduğu iki katlı Nyssa kütüphanesi, Hellenistik Çağ’da yapılan su depolarından biri, Roma döneminde sel yatağı üzerinde inşa edilmiş büyük bir mühendislik eseri olan stadium, sel yatağının iki yanını birleştiren Roma köprüsü, Nyssa’nın en iyi korunmuş yapısı olan halk meclisi, dört yandan portiko ile çevrili agora, bazı salonların tonozlu ve duvarlarında heykel nişlerinin bulunmasından dolayı hamam olabilecek bir geç devir yapısı yer yer bizans döneminde kalma sur izleri Acharaka yolu üzerindeki kent nekropolü görülebilecek başlıca yapı kalıntılarıdır. Antik Çağda Nyssa’da doğmuş ünlü kişilerden başlıcaları, stoik filozof Apollonios, Aristarkhos’un öğrencisi Menekrates, strabon’un öğretmeni Aristodemos ve Sostrados’tur. Romalı ünlü konsül Pompeius ve çocuklarını yetiştiren öğretmenler Nyssalı idiler. Ören yerindeki arkeolojik araştırma ve kazılar Prof.Dr.Vedat İdil başkanlığındaki ekip tarafından sürdürülmektedir. Akaraka (Acharaka) Kutsal sırlarını saklayan bir sağlık merkezi olarak nitelenebilir. Sultanhisar ilçesi Salavatlı köyünün doğu yakınındaki zeytin bahçeleri arasındadır. Nyssa’nın batısında, Efes-Celenea ticaret yolu üzerinde bulunan bu yerleşme, kaynaklara göre Platon ve Charo adlı iki tanrılı dinin de kutsal merkeziydi. Strabon Acharada’ki Plutonium Tapınağı ile içinde şifalı su ve gazlar bulunan Charonium mağarasından ve buradaki ilginç yaşam tarzından bahseder. Arkeolojik kazılarda Plutoniım’un yeri belirlenmiş ve bazı kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. | |
